Rekomendowany zbiór tekstów dzieli się na trzy zasadnicze części. W pierwszej – przedstawione są opisy empiryczne i ujęcia teoretyczne rozmaitych ścieżek transformacji ustrojowej w różnych krajach. W części drugiej przedstawione są artykuły prezentujące wybrane teorie podejmujące wątek społecznych transformacji społecznych. Część trzecia składa się z dyskusji wokół nie-Marksowskiego materializmu historycznego – teorii, która służy za konceptualizacyjną podstawę niektórych w przedstawionych w książce analiz.
Spis treści
Wprowadzenie / s. 7
Część I. O mechanizmach transformacji ustrojowej
Achim Siegel, Ani totalitarna stagnacja, ani samonapędzająca się modernizacja: o ewolucji późnego socjalizmu w Polsce / s. 19
Krzysztof Brzechczyn,Upadek realnego socjalizmu w Europie Środkowo-Wschodniej a załamanie się hiszpańskiego imperium kolonialnegow Ameryce Łacińskiej. Próba analizy porównawczej / s. 37
Katarzyna Gilarek, Krzysztof Gorlach, Zmierzch państwa? Analiza wybranych elementów roli państwa w procesach szybkich zmian społecznych / s. 81
Piotr Andrusieczko, Marek Figura, Przebieg transformacji ustrojowej na Ukrainie w latach 1991-1998 / s. 117
Krzysztof Brzechczyn, Upadek imperium socjalistycznego. Próba modelu / s. 135
Część II. O teoriach transformacji ustrojowej
John Clark, Aaron Wildavsky, Kronika przepowiadanego upadku: jak Marks przewidział rozpad komunizmu (choć sam nazwał go „kapitalizmem") / s. 171
Roman Backer, Teoretyczne implikacje zmodyfikowanej definicji Juana Linza. Przyczynek do zarysu teorii totalitaryzmu / s. 207
Tomasz Zarębski, Problem totalitaryzacji kapitalizmu / s. 229
Lucyna Wiśniewska-Rutkowska, Zmiany historyczne w historiozofii Jerzego Brauna / s. 261
Część III. Historiozoficzne wymiary procesu historycznego
Jerzy Topolski, Refleksje o systemie historiozoficznym nie-Marksowskiego materializmu historycznego / s. 279
Michał Buchowski, Społeczeństwo premomentowe: próba uzupełnienia nie-Marksowskiego materializmu historycznego / s. 295
Achim Siegel, Cykl nadrepresywności w historii Związku Sowieckiego. Operacjonalizacja pewnego modelu / s. 327
Grzegorz Tomczak, Problem rewolucji społecznej w nie-Marksowskim materializmie historycznym / s. 343
Piotr Dawidziak, Alienacja władzy rewolucyjnej czy opóźniona świadomość mas? / s. 349
Edward Jeliński, Etyka a socjalizm / s. 355
Część IV. Dyskusje
Leszek Nowak, O prognozie totalitaryzacji kapitalizmu. Próba oceny po dwudziestu latach / s. 361
Cezary Kościelniak, Utopia, antyutopia, kontrutopia. Przyczynek do analizy metodologicznej / s. 401